Hardlopen werkt verslavend
En waar gaan al die zwetende hardlopers langs dijken, bospaden, lanen en dreven eigenlijk naar toe? Naar het geluksgevoel, de subspace, de zalige verslaving aan de zelf aangemaakte morfine. Op weg dus, een ware loopjunk te worden.Ja, van hardlopen wordt beweerd dat het verslavend is. Maar is deze verslaving ongevaarlijk? „Ja, natuurlijk,” zegt professor Jos Thijssen, autoriteit op het gebied van hormonen, die ook enige tijd metingen heeft gedaan naar endorfine in het bloed. Een overdosis, kan dat? „Dat weten we niet. We weten nog zo weinig van de werking van de hersenen. Maar schitterend is het.”
21 januari 2014 (0 reacties)Het genot van de endorfinen
Hardlopers willen alleen maar kilometers maken
En waar gaan al die zwetende hardlopers langs dijken, bospaden, lanen en dreven eigenlijk naar toe? Naar het geluksgevoel, de subspace, de zalige verslaving aan de zelf aangemaakte morfine. Op weg dus, een ware loopjunk te worden.Ja, van hardlopen wordt beweerd dat het verslavend is. Maar is deze verslaving ongevaarlijk? „Ja, natuurlijk,” zegt professor Jos Thijssen, autoriteit op het gebied van hormonen, die ook enige tijd metingen heeft gedaan naar endorfine in het bloed. Een overdosis, kan dat? „Dat weten we niet. We weten nog zo weinig van de werking van de hersenen. Maar schitterend is het.”
Endorfinen
Het is een bekend gegeven onder marathonlopers. Ze kunnen in een roes of euforie terechtkomen. Tijdens de slotkilometers tijdens een marathon of gewoon tijdens een lekkere duurloop. Het wordt toegeschreven aan de aanmaak in de hersenen van endorfine, ofwel lichaamseigen morfine. De stof onderdrukt in de eerste laats pijn, maar onder duursporters (ook wielrenners en triatleten kennen de endorfine-kick) wordt vooral die roes ervaren. Endorfine wordt ook wel het gelukshormoon genoemd.De vraag is natuurlijk vanaf wanneer een atleet die toestand bereikt. Hoe hard of hoe ver moet worden gelopen, voordat de endorfine vrijkomt? „In de sportgeneeskunde,” zegt Thijssen, „wordt gesproken van een zekere belasting. Bij tachtig procent van de V02max, zeg maar tachtig procent van de maximale inspanning en dan gedurende een periode van minstens tien minuten.” Hoewel het bij elk mens weer verschillend is, is er bij die inspanning endorfine in het bloed gevonden. „Het kan zijn dat het eerder al is, maar dan zit de stof alleen nog de hersenen en dat kunnen we niet meten.” Thijssen vertelt ook, dat endorfine wordt aangemaakt bij alle vormen van verslaving. Ook dus bij het drinken van alcohol, gokken, roken. En het fenomeen bestaat ook bij varkens. „Vroeger bij de kettingzeugen, bijvoorbeeld. Die lagen de hele dag niks te doen en vertoonden stereotype gedrag. Steeds de kop op een bepaalde manier schudden. Herhaling, herhaling, herhaling. Er zijn aanwijzingen dat ook dan endorfine wordt aangemaakt.”Thijssen spreekt eigenlijk steeds over beta-endorfine. „Omdat er dus ook alpha- en gamma-endorfine bestaat. En van die stoffen is niet aangetoond dat een bepaalde werking hebben. Bij beta-endorfine wel.” Dat er misschien ook andere stoffen zijn met een zekere werking, is volgens Thijssen mogelijk. „Er bestaan nog twee groepen: enkafaline en dynorphine. Maar of die ook iets doen, dat weten we niet.”En zo moet niet vreemd worden opgekeken als een beginnend hardloper de smaak te pakken heeft gekregen en van geen ophouden meer weet.
De Winter
Sportarts Th. C. de Winter van de afdeling sportgeneeskunde van het Medische Centrum Haaglanden weet te vertellen dat de sportverslaving nergens zo extreem is als bij lopers. De Winter adviseert jaarlijks honderden hardlopers in zijn praktijk in Antoniushove in Leidschendam. “Lopers willen zelden rust nemen bij kleine blessures. Daardoor wordt het dan alleen maar erger, maar dat willen ze niet altijd zien. Het is zelfs zo erg, dat ik hardlopers soms gips voorschrijf terwijl ik dat bij een volleyballer met dezelfde blessure niet zou doen”.
Hoeveelheid
Het is lichamelijk én geestelijk, die verslaving. Wetenschappelijk aangetoond ook. Door het lopen stijgt de endorfinespiegel in het bloed. Dat is een soort morfine die door het lichaam zelf in verhoogde mate wordt aangemaakt. Daardoor voelt men zich beter. Meer ontspannen, de stof heeft een kalmerend effect. “Bij lekker eten of het luisteren naar goede muziek maak je ook endorfinen aan. Dat gebeurt in de hersenen. Als je gewend bent aan een bepaalde hoeveelheid, kun je moeilijk zonder”.Hardlopers die niet kunnen lopen, worden soms een plaag voor de omgeving. Door een gebrek aan endorfinen worden ze lusteloos, vermoeid. Te vergelijken met een drugsverslaafde die geen heroïne binnenkrijgt.
De Winter: “Er is een proef geweest met een loper die kort na het lopen anti-morfine kreeg toegediend. Een soort tegengif dus. Die was meteen dat relaxe gevoel kwijt. Dat toont aan dat het lopen dus die morfine oplevert. Het is dus absoluut geen fabeltje dat mensen verslaafd kunnen raken aan lopen”.
Kilometers maken
De endorfine is tegelijk een soort pijnstiller. Dat maakt dat circusartiesten over hete kolen kunnen lopen of op spijkerbedden liggen. Het is iets anders dan adrenaline, benadrukt De Winter. “Dat is puur lichamelijk. Als er bijvoorbeeld een tijger achter je aan zit, krijg je extra spierkracht. Ook je hartspier gaat dan beter werken”.Hardlopers raken sneller verslaafd aan de inspanning dan andere sporters. Voetballers hebben hun vaste trainings- en wedstrijddagen. Een loper heeft dat niet. En kan daardoor elk moment de behoefte voelen te gaan rennen. Dat kangende gevoel verdwijnt bij menig loper pas als er weer gelopen is. Bij een blessure heeft een hardloper bovendien nauwelijks alternatieven die hem aanspreken, verklaart De Winter. “Aqua-joggen zou kunnen, maar dat willen de meeste lopers niet. Kijk, een voetballer die geblesseerd is, kan vaak gaan lopen of tennissen of wat dan ook. Daar haalt die dan toch ook voldoening uit. Een loper wil alleen maar lopen, kilometers maken”.
Ongelukkig
Maar zelfs de ongevaarlijkste verslaving heeft een keerzijde. Als die hardloper geblesseerd raakt en niet kan trainen, thuis stil zit en dus geen endorfine aanmaakt, kunnen er misschien wel verschijnselen van afkicken optreden. Chagrijnig, trillen, verstrooidheid, problemen met de concentratie, prikkelbaar. Zou kunnen. Nou ja, het is maar dat de beginner weet waar al dat rennen en draven niet toe kan leiden.Het klinkt zo gezond, veel hardlopen. Maar te veel is een ander verhaal. Een verslaving kan per definitie nooit goed zijn. Verder kerngezonde mensen kunnen compleet ongelukkig zijn door een kleine kuitblessure waardoor ze niet kunnen lopen. Bijvoorbeeld ernstig zieke mensen zullen daar wel even van opkijken.De Winter: “Als het lopen wegvalt, door een blessure bijvoorbeeld, verdwijnen lopers soms in een diep gat. Krijgen zelfs hartritme-stoornissen. De structuur in hun leven valt weg, de kick ook. Bovendien lopen mensen met een blessure te lang door. Omdat ze het gevoel van het hardlopen niet kunnen missen. Dan volgen dus ontwenningsverschijnselen. Kortom, ze zijn verslaafd”.Volgens sportarts De Winter kan de verslaving gelden voor uitstekend getrainde atleten die de CPC-halve marathon sprinten naar een tijd van 1 uur 10 als voor de trage recreant die de 21 kilometer loopt in 2.30 uur. Bij beginnende hardlopers is er wel een extra gevaar. Het lichaam is niet gewend aan extreme inspanning, terwijl mensen wel verslaafd kunnen raken aan hun nieuwe passie. “Je ziet wel dat mensen vanuit het niets heel veel gaan sporten. Dat kan leiden tot blessures. Het vereist een zorgvuldige opbouw”.Andersom geldt het ook: mensen die zich niet goed voelen krijgen geregeld het advies zich aan te sluiten bij een loopgroepje. “Over het algemeen voelen mensen zich dan toch beter. Door de extra erdorfines dus die ze aanmaken”.
© hardloopnieuws.nl /Utrechts Nieuwsblad
Gerelateerd
Hardlopen werkt verslavend
En waar gaan al die zwetende hardlopers langs dijken, bospaden, lanen en dreven eigenlijk naar toe? Naar het geluksgevoel, de subspace, de zalige verslaving aan de zelf aangemaakte morfine. Op weg dus, een ware loopjunk te worden.Ja, van hardlopen wordt beweerd dat het verslavend is. Maar is deze verslaving ongevaarlijk? „Ja, natuurlijk,” zegt professor Jos Thijssen, autoriteit op het gebied van hormonen, die ook enige tijd metingen heeft gedaan naar endorfine in het bloed. Een overdosis, kan dat? „Dat weten we niet. We weten nog zo weinig van de werking van de hersenen. Maar schitterend is het.”
27 december 2005 (0 reacties)Het genot van de endorfinen
Hardlopers willen alleen maar kilometers maken
En waar gaan al die zwetende hardlopers langs dijken, bospaden, lanen en dreven eigenlijk naar toe? Naar het geluksgevoel, de subspace, de zalige verslaving aan de zelf aangemaakte morfine. Op weg dus, een ware loopjunk te worden.Ja, van hardlopen wordt beweerd dat het verslavend is. Maar is deze verslaving ongevaarlijk? „Ja, natuurlijk,” zegt professor Jos Thijssen, autoriteit op het gebied van hormonen, die ook enige tijd metingen heeft gedaan naar endorfine in het bloed. Een overdosis, kan dat? „Dat weten we niet. We weten nog zo weinig van de werking van de hersenen. Maar schitterend is het.”
Endorfinen
Het is een bekend gegeven onder marathonlopers. Ze kunnen in een roes of euforie terechtkomen. Tijdens de slotkilometers tijdens een marathon of gewoon tijdens een lekkere duurloop. Het wordt toegeschreven aan de aanmaak in de hersenen van endorfine, ofwel lichaamseigen morfine. De stof onderdrukt in de eerste laats pijn, maar onder duursporters (ook wielrenners en triatleten kennen de endorfine-kick) wordt vooral die roes ervaren. Endorfine wordt ook wel het gelukshormoon genoemd.De vraag is natuurlijk vanaf wanneer een atleet die toestand bereikt. Hoe hard of hoe ver moet worden gelopen, voordat de endorfine vrijkomt? „In de sportgeneeskunde,” zegt Thijssen, „wordt gesproken van een zekere belasting. Bij tachtig procent van de V02max, zeg maar tachtig procent van de maximale inspanning en dan gedurende een periode van minstens tien minuten.” Hoewel het bij elk mens weer verschillend is, is er bij die inspanning endorfine in het bloed gevonden. „Het kan zijn dat het eerder al is, maar dan zit de stof alleen nog de hersenen en dat kunnen we niet meten.” Thijssen vertelt ook, dat endorfine wordt aangemaakt bij alle vormen van verslaving. Ook dus bij het drinken van alcohol, gokken, roken. En het fenomeen bestaat ook bij varkens. „Vroeger bij de kettingzeugen, bijvoorbeeld. Die lagen de hele dag niks te doen en vertoonden stereotype gedrag. Steeds de kop op een bepaalde manier schudden. Herhaling, herhaling, herhaling. Er zijn aanwijzingen dat ook dan endorfine wordt aangemaakt.”Thijssen spreekt eigenlijk steeds over beta-endorfine. „Omdat er dus ook alpha- en gamma-endorfine bestaat. En van die stoffen is niet aangetoond dat een bepaalde werking hebben. Bij beta-endorfine wel.” Dat er misschien ook andere stoffen zijn met een zekere werking, is volgens Thijssen mogelijk. „Er bestaan nog twee groepen: enkafaline en dynorphine. Maar of die ook iets doen, dat weten we niet.”En zo moet niet vreemd worden opgekeken als een beginnend hardloper de smaak te pakken heeft gekregen en van geen ophouden meer weet.
De Winter
Sportarts Th. C. de Winter van de afdeling sportgeneeskunde van het Medische Centrum Haaglanden weet te vertellen dat de sportverslaving nergens zo extreem is als bij lopers. De Winter adviseert jaarlijks honderden hardlopers in zijn praktijk in Antoniushove in Leidschendam. “Lopers willen zelden rust nemen bij kleine blessures. Daardoor wordt het dan alleen maar erger, maar dat willen ze niet altijd zien. Het is zelfs zo erg, dat ik hardlopers soms gips voorschrijf terwijl ik dat bij een volleyballer met dezelfde blessure niet zou doen”.
Hoeveelheid
Het is lichamelijk én geestelijk, die verslaving. Wetenschappelijk aangetoond ook. Door het lopen stijgt de endorfinespiegel in het bloed. Dat is een soort morfine die door het lichaam zelf in verhoogde mate wordt aangemaakt. Daardoor voelt men zich beter. Meer ontspannen, de stof heeft een kalmerend effect. “Bij lekker eten of het luisteren naar goede muziek maak je ook endorfinen aan. Dat gebeurt in de hersenen. Als je gewend bent aan een bepaalde hoeveelheid, kun je moeilijk zonder”.Hardlopers die niet kunnen lopen, worden soms een plaag voor de omgeving. Door een gebrek aan endorfinen worden ze lusteloos, vermoeid. Te vergelijken met een drugsverslaafde die geen heroïne binnenkrijgt.
De Winter: “Er is een proef geweest met een loper die kort na het lopen anti-morfine kreeg toegediend. Een soort tegengif dus. Die was meteen dat relaxe gevoel kwijt. Dat toont aan dat het lopen dus die morfine oplevert. Het is dus absoluut geen fabeltje dat mensen verslaafd kunnen raken aan lopen”.
Kilometers maken
De endorfine is tegelijk een soort pijnstiller. Dat maakt dat circusartiesten over hete kolen kunnen lopen of op spijkerbedden liggen. Het is iets anders dan adrenaline, benadrukt De Winter. “Dat is puur lichamelijk. Als er bijvoorbeeld een tijger achter je aan zit, krijg je extra spierkracht. Ook je hartspier gaat dan beter werken”.Hardlopers raken sneller verslaafd aan de inspanning dan andere sporters. Voetballers hebben hun vaste trainings- en wedstrijddagen. Een loper heeft dat niet. En kan daardoor elk moment de behoefte voelen te gaan rennen. Dat kangende gevoel verdwijnt bij menig loper pas als er weer gelopen is. Bij een blessure heeft een hardloper bovendien nauwelijks alternatieven die hem aanspreken, verklaart De Winter. “Aqua-joggen zou kunnen, maar dat willen de meeste lopers niet. Kijk, een voetballer die geblesseerd is, kan vaak gaan lopen of tennissen of wat dan ook. Daar haalt die dan toch ook voldoening uit. Een loper wil alleen maar lopen, kilometers maken”.
Ongelukkig
Maar zelfs de ongevaarlijkste verslaving heeft een keerzijde. Als die hardloper geblesseerd raakt en niet kan trainen, thuis stil zit en dus geen endorfine aanmaakt, kunnen er misschien wel verschijnselen van afkicken optreden. Chagrijnig, trillen, verstrooidheid, problemen met de concentratie, prikkelbaar. Zou kunnen. Nou ja, het is maar dat de beginner weet waar al dat rennen en draven niet toe kan leiden.Het klinkt zo gezond, veel hardlopen. Maar te veel is een ander verhaal. Een verslaving kan per definitie nooit goed zijn. Verder kerngezonde mensen kunnen compleet ongelukkig zijn door een kleine kuitblessure waardoor ze niet kunnen lopen. Bijvoorbeeld ernstig zieke mensen zullen daar wel even van opkijken.De Winter: “Als het lopen wegvalt, door een blessure bijvoorbeeld, verdwijnen lopers soms in een diep gat. Krijgen zelfs hartritme-stoornissen. De structuur in hun leven valt weg, de kick ook. Bovendien lopen mensen met een blessure te lang door. Omdat ze het gevoel van het hardlopen niet kunnen missen. Dan volgen dus ontwenningsverschijnselen. Kortom, ze zijn verslaafd”.Volgens sportarts De Winter kan de verslaving gelden voor uitstekend getrainde atleten die de CPC-halve marathon sprinten naar een tijd van 1 uur 10 als voor de trage recreant die de 21 kilometer loopt in 2.30 uur. Bij beginnende hardlopers is er wel een extra gevaar. Het lichaam is niet gewend aan extreme inspanning, terwijl mensen wel verslaafd kunnen raken aan hun nieuwe passie. “Je ziet wel dat mensen vanuit het niets heel veel gaan sporten. Dat kan leiden tot blessures. Het vereist een zorgvuldige opbouw”.Andersom geldt het ook: mensen die zich niet goed voelen krijgen geregeld het advies zich aan te sluiten bij een loopgroepje. “Over het algemeen voelen mensen zich dan toch beter. Door de extra erdorfines dus die ze aanmaken”.
© hardloopnieuws.nl /Utrechts Nieuwsblad
Reacties
Geen reacties.
Al een account, log hier in.